Anlam sorularında nelere dikkat etmeli?

Şıklardan  giderek cevaba ulaşmayınız.

* Örneğin soruda “Altı çizili sözle vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?” dendiğinde sadece altı çizili sözü okumayınız, metni de okuyunuz ki altı çizili sözle ilgili verilen ipuçlarını yakalayınız.

*Mesela soruda “Bu parçada yazarla ilgili yakınılan durum nedir?” diye sorulduğunda parçayı okurken yakınılan durumun olduğu cümlelere dikkat ediniz.

*Soruda “Bu parçada dağlarla ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?” denmişse parçayı okurken dağlarla ilgili olan cümlelere dikkat ediniz.

*Eğer bir soru üzerinde takılıyor, soruyu anlamıyorsanız bu soru üzerinde çok durmamalı, bu tip soruları geçmelisiniz. İki seçenek arasında kalıyorsanız ilgili soruyu geçip daha sonra o soruya bakabilirsiniz. Tabii ki zamanınız kalırsa.

*Soruları okurken dudaklarınızla değil, gözünüzle okuma yapmalısınız. Okuma hızınızı artırarak okursanız metni daha çabuk anlarsınız.

*Soru kökünde “değinilmemiştir, söylenemez, varılamaz, değildir, çıkarılamaz” soruluyorsa parçayı okurken sadece soru kökünde istenen ifadelerin olduğu cümlelere dikkat ediniz.

*Örneğin soru kökünde “Sanatçıyla ilgili yakınılan durumlardan biri değildir?” deniyorsa parçada yakınılan durumların olduğu cümlelere dikkat ediniz.

*Paragrafta geçen alıntılara, tırnak içine alınmış sözlere, örneklere dikkat etmelisiniz. Genelde cevap bunlarda olur.

*Paragrafta geçen “kısacası, kısaca, özetle, sonuç olarak” gibi sözlere dikkat ediniz. Bu sözcüklerin olduğu cümleler genelde parçada anlatılmak isteneni verir.

*Soru kökü anlaşılmayan sorulara verilen cevaplar yanlış olacağından önceliğiniz soru kökünü  tam olarak anlamaktır.

*Soruyu tam olarak anladıktan sonra cümle paragraftaki anahtar sözcüklere dikkat etmeliyiz.

*Parçayı okuduktan sonra parçadan kendimizce çıkardığımız anlama göre (tabii ki burada yazarın vermek istediği mesajı dikkate alarak) şıklar arayarak cevaba gidebiliriz.

*Bazı kavramları bilmek sözcük anlamı, cümle anlamı ve paragrafta anlam soruları çözmede bize yardımcı olacaktır. İşte o kavramlardan bazılarının anlamları:

1-) “Adaptasyon” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “uyma, uydurma, uygun hale getirme, çevreye uyum sağlama” anlamlarıyla kullanılır.

2-)“At gözlüğü” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “tek taraflı bakmak, farklı açılardan bakmamak” anlamlarıyla kullanılır.

3-)“Ayna” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “öz eleştiri yapma, kendinle hesaplaşma, vicdanınla hesaplaşma” anlamlarıyla kullanılır.

4-)“Aynı tornadan çıkmak” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “benzer özellikler taşımak, aynı olmak, farklı olmamak” anlamlarıyla kullanılır.

5-) “Biriciklik” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “tek, benzersiz, başkasına benzemeyen” anlamlarıyla kullanılır.

6-)“Buz üstüne yazmak” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “kalıcı olmayan, geçici olan” anlamlarıyla kullanılır.

7-)“Bakir” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “el değmemiş, kullanılmamış, az bilinen” anlamlarıyla kullanılır.

8-)“Çağdaş” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “modern, yeniliklere açık, güncel” anlamlarıyla kullanılır.

9-)“Çınar” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “deneyimli, yaşını almış, işi bilen” anlamlarıyla kullanılır.

10-) “Dağ başı, zirve” söz öbeği sorulduğunda bu söz öbeği “sorumluluğu çok olan, yüksek konumda bulunan, önemli işler yapan” anlamlarıyla kullanılır.

11-) “Dejenere olmak” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “bozulmak, kimliğini yitirmek, yozlaşmak” anlamlarıyla kullanılır.

12-) “Demir atmak” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “bir yerde kalmak, kendini yenilememek, geçmişte kalmak” anlamlarıyla kullanılır.

13-)“Devinim” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “hareketli olan, olaya yer veren” anlamlarıyla kullanılır.

14-)“Diyet yaptırmak” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “bir şeyleri kısmak, eksiltmek, kullanmamak” anlamlarıyla kullanılır.

15-)“Duvar, söz duvarları” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “engellenmiş, kuşatılmış, belli sınırlar dışına çıkamamış” anlamlarıyla kullanılır.

16-)“Dünya yazarı” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “evrensel olan, farklı kültürlere değinen, ulusal sınırların dışına çıkan” anlamlarıyla kullanılır.

17-) “Fide ya da fidan” kelimeleri kullanılmışsa bu kelimeler “yeni başlayan, ilk başlayan, toy olan, acemi olan” anlamlarıyla kullanılır.

18-) “Filtre takmak” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “süzmek, bazı durumlara engel olmaya çalışmak” anlamlarıyla kullanılır.

19-) “İçerik” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “konu, öz, muhteva” anlamlarıyla kullanılır.

20-)“İzine basarak yürümek” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “başkasını taklit etme, özgün olmama” anlamlarıyla kullanılır.

21-) “Kanıksamak” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “alışmak, kabullenmek” anlamlarıyla kullanılır

22-)“Keçi” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “inatçı, dediğim dedik” anlamlarıyla kullanılır.

23-) “Kibrit alevi – saman alevi” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “kısa süreli olan, geçici olan, kalıcı olmayan “ anlamlarıyla kullanılır.

24-)“Kuytu köşe, kuytu kovuk” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “gizli kalan, anlamı açıkça bilinmeyen, köşede kalan” anlamlarıyla kullanılır.

26-) “Muhalefet” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “sorgulama, eleştiri, olduğu gibi kabul etmeme” anlamlarıyla kullanılır.

27-)“Oylumlu” sözcüğü; büyük, geniş, hacimli anlamlarına gelmektedir.

28-) “Paranteze almak” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “sınırlandırmak, belli tanımların dışına çıkmamak” anlamlarıyla kullanılır.

29-)“Pusula” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “yönlendirme, ışık tutma, rehber olma” anlamlarıyla kullanılır.

30-)“Satır aralarını okumak” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “okura yorum yaptırmak, okura her şeyi anlatmamak, okurun yorum yapmasını sağlamak” anlamlarıyla kullanılır.

31-)“Somutlama/somutlaştırma”, soyut kavramları anlaşılır duruma getirmek için somut anlamlı sözcüklerden yararlanmaktır. Somutlamalar, genellikle kişileştirmelerle ve benzetmelerle yapılır. Somutlama eğretilemelerde (istiarede) de görülebilir.

32-) “Soyutlama”, somut anlamlı bir sözcüğün, soyut anlam kazanmasıdır.

33-) “Teri damlamak” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “çaba harcamak, mücadele etmek” anlamlarıyla kullanılır.

34-) “Tilki” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “kurnaz, uyanık” anlamlarıyla kullanılır.

35-)“Tozlu raf” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “eskimiş, unutulmuş, geçmişte kalmış” anlamlarıyla kullanılır.

36-) “Ulusal” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “milli, yerel, evrensel olmayan” anlamlarında kullanılır.

37-) “Uluslararası” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “küresel, evrensel, global, dünya, bütün dünya” anlamlarıyla kullanılır.

38-)“Üslup” kelimesi sorulduğu zaman bu kelime “biçem, biçim, estetik, dil, anlatım, tarz, şekil” anlamlarıyla kullanılır.

39-) “Yamalı bohça” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “eksik olan, tamamlanmayan, özgünlüğü olmayan” anlamlarıyla kullanılır.

40-) “Yaşamdan soyutlamama” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “yaşam gerçeklerini ele alma, hayatın içinden beslenme” anlamlarıyla kullanılır.

41-)“Yokuş yukarı” söz öbeği sorulduğu zaman bu söz öbeği “zorlu olan, kolay olmayan, çaba gerektiren” anlamlarıyla kullanılır.